Wznowienie rozmów w sprawie Sahary Zachodniej

• maroko
• polisario
• sahara zachodnia

Przedstawiciele Maroka i niepodległościowego Frontu Polisario spotkali się w Duernstein pod Wiedniem, by wznowić negocjacje w sprawie Sahary Zachodniej, o którą spór trwa blisko 35 lat. Spotkanie zorganizowane przez ONZ zakończyło się w środę (12.08). Po spotkaniu obie strony konfliktu wyraziły nadzieję, że negocjacje będą kontynuowane. W rozmowach uczestniczyli również przedstawiciele popierającej Polisario Algierii oraz sąsiadującej z regionem Mauretanii. Christopher Ross, mediator z ramienia ONZ, podkreślił, że rozmowy odbywały się w „atmosferze powagi, szczerości i wzajemnego szacunku”. Zdaniem Mhameda Khadada, przedstawiciela Frontu Polisario, negocjacje po raz pierwszy prowadzone były w „dobrej atmosferze”. Dodał, że „każda z delegacji miała możliwość przedstawienia i uargumentowania swojej propozycji rozwiązania konfliktu”. Jednak zarówno Khadad jak i minister spraw zagranicznych Maroka, Tayed Fassi Fihri, podkreślili, że do zakończenia sporu jest jeszcze daleko. Na razie Ross ma w porozumieniu ze stronami ustalić termin kolejnego spotkania.

Front Polisario powstał w 1973 roku, gdy Sahara Zachodnia była jeszcze hiszpańską kolonią. Ustanowił się jedynym przedstawicielem rdzennej ludności regionu, Sahrawi. Gdy w 1975 roku Hiszpania zrzekła się praw do Sahary Zachodniej, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości zarządził przeprowadzenie referendum, w którym mieszkańcy mieli zadecydować o statusie terytorium. Do głosowania nigdy jednak nie doszło. W tym samym roku Maroko podjęło próby aneksji regionu, w wyniku czego ostatecznie podzielono je między Maroko i Mauretanię. Front Polisario kontynuował walkę wyzwoleńczą i w 1979 roku zawarł pokój z Mauretanią, która zrzekła się wszelkich praw do Sahary Zachodniej. Walki z Marokiem trwały do 1991 roku, kiedy to ogłoszono zawieszenie broni. Od tego czasu wielokrotnie podejmowano negocjacje w sprawie zasad przeprowadzenia referendum, jednak nigdy nie doszło do porozumienia między stronami konfliktu. Rozmowy w Duernstein były pierwszymi od czasu zeszłorocznego spotkania w Nowym Jorku, które zakończyło się fiaskiem.

Zdaniem zachodnich dyplomatów, konflikt o Saharę Zachodnią utrudnia walkę z północnoafrykańską Al Kaidą, która coraz częściej zapuszcza się na południe, na terytoria Mali i Mauretanii. W styczniu 2009 roku Sekretarz Generalny ONZ, Ban Ki-Moon, wyznaczył Christophera Rossa na specjalnego wysłannika ds. Sahary Zachodniej.

Obecnie region podzielony jest murem granicznym na dwie części: zachodnią kontrolowaną przez Maroko i wschodnią (około 1/3 terytorium) pozostającą w rękach Frontu Polisario. Na terytorium Sahary Zachodniej znajdują się jedne z najbogatszych złóż fosforanów na świecie. M.in. dlatego Maroko prowadzi intensywną kolonizację, by w przyszłości wpłynąć na wyniki referendum. Żadne państwo nie uznaje zwierzchnictwa Maroka nad tym regionem.

Na podstawie: allafrica.com, news.bbc.co.uk