Białoruś - informacje praktyczne i przepisy

• białoruś

{mosimage} 

BIAŁORUŚ

(Republika Białoruś)

Stolica: Mińsk
Waluta: rubel białoruski (BYR);
1 USD = 2123,23 BYR; 1 EUR = 3374 BYR (kurs z 10.04.2008)
Języki urzędowe: białoruski, rosyjski

WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE. W związku z przystąpieniem Polski do strefy Schengen została zawarta nowa umowa o ruchu osobowym między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Białoruś, która weszła w życie 21 grudnia 2007 r. Tym samym wygasła dotychczasowa umowa z 26.08.2003 r. Umowa z 2007 r. wprowadziła następujące zasady podróży:
1) podróże obywateli obu państw odbywają się na podstawie wiz oraz ważnych dokumentów podróży; wydawane są wizy uprawniające do pobytu do 180 dni, przypadających w ciągu roku od daty pierwszego wjazdu (90 dni w ciągu 6 miesięcy);
2) od ubiegających się o wizy, stosownie do standardów Schen­gen, wymagane są dokumenty potwierdzające cel podróży i posiadanie polisy ubezpieczenia medycznego oraz środków na pobyt i powrót.
Wizę białoruską można uzyskać w konsulatach Białorusi w Warszawie, Gdańsku, Białymstoku i Białej Podlaskiej. Nie ma możliwości uzyskania wizy na granicy.

Uwaga: Obywatele polscy przy przejazdach do państwa doce­lowego przez terytorium Białorusi obowiązani są od 21 grudnia 2007 r. posiadać białoruskie wizy tranzytowe.

Od 1 listopada 2005 r. władze białoruskie wprowadziły wobec obywateli RP wjeżdżających na terytorium Białorusi obowiązek posiadania polisy ubezpieczenia medycznego. Zgodnie z infor­macją Wydziału Konsularnego Ambasady Republiki Białoruś obywatele polscy składający w urzędach konsularnych Repub­liki Białoruś w Polsce wniosek o wydanie wizy obowiązani są przedstawić polisę ubezpieczenia medycznego honorowaną na terytorium Białorusi. Polisy honorowane na Białorusi można kupić w Polsce w firmach ubezpieczeniowych upoważnionych przez władze białoruskie do ich sprzedaży i na polsko­-biało­rus­kich przejściach granicznych – po stronie białoruskiej. Kontrola posiadania przez obywateli RP ubezpieczenia me­dycznego odbywa się przy wjeździe na terytorium Białorusi, na przejściach granicznych, podczas rejestracji w hotelach i urzę­dach meldun­kowych, tj. rejonowych Wydziałach ds. Obywa­telstwa i Migracji podleg­łych MSW. Informacji w sprawie punktów sprzedaży polis ubezpieczenia medycznego oraz ich cen udzielają urzędy konsularne Republiki Białoruś w Polsce.
Od 5 lutego 2006 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące pobytu cudzoziemców na Białorusi. Cudzoziemcy przy­jeż­dża­jący na krócej niż miesiąc powinni mieć przy sobie równo­wartość ok. 15 USD na każdy dzień pobytu. Rygorystycznie jest wymagane, by przyjeżdżający zamieszkiwali wyłącznie w miejscu zare­jestrowania pobytu.
Od 1 listopada 2006 r. wprowadzono obowiązek wypełniania przez cudzoziemców tzw. karty migracyjnej przy prze­kraczaniu białoruskiej granicy państwowej. Kartę otrzymuje się podczas odprawy paszportowej przy wjeździe na Białoruś i należy ją zwrócić w trakcie odprawy granicznej w drodze powrotnej. Kartę migracyjną trzeba okazać podczas rejestracji w rejonowych Wydziałach ds. Obywatelstwa i Migracji w celu dokonania tam odpowiedniej adnotacji.

PRZEPISY CELNE. Przepisy celne zezwalają na wwóz waluty w dowolnej kwocie. Należy ją zgłosić, wypełniając deklarację celną przy wjeździe. Zgodnie z przepisami można wwieźć i wywieźć z Białorusi walutę wymienialną w kwocie do 10 tys. USD (lub jej równowartość) w gotówce bez wypełniania dekla­racji celnej, a kwoty przekraczające 10 tys. USD – wyłącznie na podstawie deklaracji celnej. W przypadku wywozu z Białorusi kwoty przekraczającej 10 tys. USD należy mieć stosowne ze­zwo­lenie (np. deklarację celną lub dokument bankowy zezwa­lający na wywóz waluty). Nie jest wymagane zaświadczenie z banku o pochodzeniu waluty przewyższającej sumę, którą zadekla­ro­wa­no przy wjeździe, jednak cudzoziemiec ma obo­wiązek pisemne­go zgłoszenia w deklaracji wszystkich wywo­żonych środków płatniczych przekraczających 10 tys. USD. Niezależnie od prze­pisów zalecane jest jednak wpisywanie do deklaracji wszystkich wwożonych i wywożonych środków, gdyż zdarzają się przypadki odmiennej interpretacji tych prze­pisów przez służby celne. Na Białoruś można bezcłowo wwozić przedmioty osobistego użytku o wartości do 1000 EUR i o wadze do 50 kg, a także 1 karton papierosów (200 szt.), 1 l alkoholu (wino lub wódka) oraz 1 l piwa. Osoby wjeżdżające ponadsiedmioletnim samochodem osobowym powinny do­pełnić na granicy procedury czasowego bezcłowego wwozu. Na podstawie wydanego zezwolenia samo­chód może znajdo­wać się na Białorusi do 90 dni. Przed upływem tego okresu musi opuścić białoruski obszar celny. Niedopełnienie tego obowiąz­ku grozi poważnymi sankcjami: brak ważnego zaświadczenia o bezcłowym wwozie pojazdu lub przekroczenie terminu waż­ności zaświadczenia może spowodować nawet kon­fiskatę samochodu w trybie administracyjnym (przy okazji rutynowej kontroli lub w drodze powrotnej na granicy). Procedura bezcło­wego wwozu dotyczy wszystkich cudzoziemców (z wyjąt­kiem tranzytu). Użyczenie osobie trzeciej samochodu wwiezio­nego na obszar celny Białorusi na podstawie procedury celnej czasowego wwozu może nastąpić wyłącznie za zgodą urzędu celnego wystawiającego zaświadczenie; w przeciwnym razie – najczęściej podczas wyjazdu z Białorusi – może dojść do konfiskaty samochodu. Osoba kierująca pojazdem nie będącym jej własnością powinna mieć notarialną umowę użyczenia środka transportu na terytorium Białorusi. Jeżeli jednak przejazd takim samochodem ma charakter tranzytu do Federacji Ro­syjskiej, w ka­sie urzędu celnego należy dokonać stosownej opłaty gwaran­cyjnej. W przypadku podróży samochodem trzeba liczyć się także z opłatą tranzytową w wysokości ok. 25 USD przy przekraczaniu granicy innym przejściem niż to, którym nastąpił wjazd na Białoruś. Przy wyjeździe z Białorusi pobierana jest opłata w wysokości ok. 5 USD; w przypadku przejazdu tranzy­towego opłata wynosi ok. 1 USD (dotyczy to wyłącznie przypad­ków, kiedy wyjazd z Białorusi następuje przez białorusko-polskie przejście graniczne w Brześciu lub przez którekolwiek z przejść granicznych między Białorusią a Ukrainą; w pozostałych przy­padkach opłata wynosi również 5 USD). Przy wjeździe i wyjeździe może być także pobierana dodatkowa opłata ekolo­giczna w wysokości ok. 4 USD. Opłat tych dokonuje się w filiach banków na przejściach granicznych lub w innych wyznaczonych do tego celu punktach. Dowód wpłaty należy zachować w celu okaza­nia funkcjonariuszom białoruskiej straży granicznej. Uwaga: Przepisy dotyczące opłat gwa­rancyjnych w przy­padku tranzytu samochodowego mają ulec zmianie w 2008 r.

PRZEPISY PRAWNE. Przemyt lub posiadanie nawet naj­mniej­szej ilości narkotyków lub środków psychotropowych są suro­wo karane. Za popełnienie przestępstw związanych z narkoty­kami białoruski kodeks karny przewiduje karę pozbawienia wolności do 5 lat, a w przypadku uczestnictwa w zorgani­zowanej grupie przestępczej – od 10 do 15 lat. Podobnie wysokimi wyrokami karane są osoby uczestniczące w procederze handlu ludźmi. Próby wręczenia funkcjona­riu­szom milicji drogowej GAI korzyści finansowych za ewentual­ne odstąpienie od kary za naru­szenie przepisów drogowych mogą się skończyć aresztowaniem.

MELDUNEK. W ciągu trzech dni roboczych po przekroczeniu granicy należy się zarejestrować w urzędzie meldunkowym (Rejonowy Wydział ds. Obywatelstwa i Migracji) właściwym dla miejsca pobytu. Niedopełnienie tego obowiązku grozi grzywną. W hotelu zameldowanie odbywa się na miejscu.

UBEZPIECZENIE. Od 1 listopada 2005 r. obywateli Polski wjeż­dżających na terytorium Białorusi obowiązuje ubezpieczenie me­dyczne. Kierowcy powinni wykupić w Polsce międzyna­rodową zieloną kartę.

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA. Nie wymaga się szczepień ochronnych. Zagrożenie chorobami zakaźnymi, np. błonicą (zwłaszcza latem), grypą (w zimie) i chorobami wenerycznymi, jest dość duże. Latem i jesienią w lasach należy uważać na kleszcze roznoszące wirusowe choroby. Obywatele Polski są leczeni na Białorusi odpłatnie. Doba w szpitalu kosztuje równo­wartość ok. 30 USD, jednak w razie leczenia specjalistycznego cena może być wyższa. Poziom opieki szpitalnej i warunki leczenia są niższe niż w Polsce, mogą też występować proble­my z dostępnością specjalistycznych lekarstw. Korzystając z usług przychodni lekarskiej lub gabinetów dentystycznych, należy wybierać prywatne placówki, które dysponują znacznie lepszym sprzętem specjalistycznym. W aptekach podstawowe leki można kupić bez recepty.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW. Międzynarodowe prawo jazdy nie jest wymagane, natomiast bardzo skrupulatnie milicja kontroluje posiadanie przez polskich kierowców obo­wiązko­wego wyposażenia samochodu (apteczka, trójkąt ostrze­gaw­czy, koło zapasowe), nalepki PL, ważnego przeglądu technicz­nego oraz ubezpieczenia (tzw. zielonej karty). W razie stwier­dzenia uchy­bień i nieprzestrzegania zasad ruchu drogowego wymierzane są kary do kilkudziesięciu dolarów. Kierowcy podróżujący głów­nymi drogami powinni uwzględniać częste radarowe kontrole prędkości. Na głównej autostradzie tranzy­towej M1 Brześć– –Mińsk–Moskwa obowiązuje ograniczenie do 100–120 km/godz. Na tej autostradzie przejazd jest płatny (4 punkty pobierania opłat) i łącznie wynosi 6 USD za samochód osobowy dwuosiowy o wysokości do 2,10 m na odcinku od Brześcia do granicy białorusko-rosyjskiej. Paliwo jest na Białorusi tańsze niż w Polsce, należy się jednak liczyć ze sporadycznymi trudnościami z za­tankowaniem (duże odleg­łości między stacjami paliwowymi, benzyna 98-oktanowa do­stęp­na tylko na nielicznych stacjach). W nowoczesnych sta­cjach benzynowych w większych miastach i przy głównych trasach za paliwo można płacić w walucie miejscowej, w dola­rach lub w euro; w małych miejscowościach – wyłącznie w rublach białoruskich. Główne drogi są szerokie, dobrze utrzy­mane i oznakowane, z wyjątkiem pobocza, które nocą jest słabo widoczne. Podczas jazdy należy zachować dużą ostroż­ność, gdyż bardzo często się zdarza, że po autostradzie poru­szają się piesi i zwierzęta domowe lub leżą na niej porzucone duże przedmioty. W nocy największym zagrożeniem są nie oświetlone pojazdy stojące na pasach ruchu. Miejscowi kierow­cy, choć z reguły nie jeżdżą szybko, są dość niefrasobliwi: normą jest wolna jazda szybkim pasem ruchu, nieużywanie świateł (nawet po zmroku) i kierunkowskazów, gwałtowne skrę­canie z nie­wła­ściwego pasa lub wymuszanie pierwszeństwa przejazdu. Szcze­gólną ostrożność należy zachować na przej­ściach dla pieszych. Obowiązek jazdy z włączonymi światłami w ciągu dnia w sezo­nie jesienno-zimowym został na Białorusi zniesiony, co wymaga zachowania wzmożonej ostrożności. W przypadku naruszenia przepisów ruchu drogowego trzeba liczyć się z mandatami w wy­so­kości do kilkudziesięciu dolarów. W razie kolizji drogowej należy bezwzględnie oczekiwać na przybycie milicji, nie zmie­niając miejsca ustawienia samochodu. Uznanie cudzo­ziemca za winnego spowodowania wypadku ze skutkiem śmier­telnym po­ciąga za sobą poważne sankcje – do kary pozbawienia wolności włącznie.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU. Nie ma ograniczeń poza nie­wiel­ką zamkniętą strefą czarnobylską na południu. Prze­by­wanie w stre­fie nadgranicznej wymaga zezwolenia wydanego przez MSW – wstęp możliwy jest tylko po uzyskaniu specjalnej przepustki.

BEZPIECZEŃSTWO. Zagrożenie przestępczością jest porów­nywalne z sytuacją w Polsce. Nie zdarzają się w zasadzie napady na kierowców na drogach, dochodzi natomiast do kradzieży pojazdów i włamań do samochodów, szczególnie w mało uczęszcza­nych miejscach, oraz do drobnych kradzieży w hotelach. Patrole milicyjne są bardzo częste, w dużych miastach są praktycznie na każdym większym skrzyżowaniu. Należy uważać na zatrzy­mywanie samochodów przez funkcjonariuszy milicji drogowej (GAI) w miejscach o dużym natężeniu ruchu (skręty, ronda itp.).

OBYCZAJE. Nie ma żadnych specyficznych norm zwycza­jo­wych, których nieprzestrzeganie mogłoby prowadzić do sytuacji konfliktowych. Białorusini zazwyczaj odnoszą się do Polaków ciepło i życzliwie, szczególnie w zachodniej i północ­nej części kraju, gdzie mieszka polska mniejszość. Ponadto wielu Biało­rusinów posługuje się łamaną polszczyzną, co ułatwia kontakt. Porozumiewanie się na co dzień po angielsku, nawet w dużych miastach, jest raczej niemożliwe.

PRZYDATNE INFORMACJE:

•   Środkiem płatniczym jest wyłącznie miejscowa waluta. Pieniądze można wymienić w bankach czynnych z reguły do godz. 17.00 (czasami należy okazać paszport) lub w kanto­rach. W dużych miastach sieć kantorów jest dość dobrze rozwinięta, prowizja z reguły nie jest pobierana (w Grodnie, Brześciu i Mińsku można sprzedać lub kupić polskie złote). W mniej­szych miejscowościach kantorów praktycznie nie ma. Zabroniona, choć niekiedy praktykowana, jest czarno­rynkowa wymiana waluty. Przygodna wymiana pieniędzy może być potraktowana jako niezgodna z prawem i skończyć się zatrzymaniem oraz grzywną.

•   Hoteli jest niewiele, a ich standard – niski, z wyjątkiem kilku reprezentacyjnych hoteli w Mińsku i w miastach obwo­dowych. Ceny dla cudzoziemców są znacznie wyższe niż dla obywateli miejscowych; należy liczyć się z wydatkiem ok. 70–80 USD za dobę w Mińsku i ok. 60 USD w mniejszych miastach. Na prowincji infrastruktura turystyczna i gastrono­miczna prak­tycz­nie nie istnieje, mimo wielkich walorów przyrodniczych kraju.

•   W instytucjach i w życiu codziennym dominuje język rosyj­ski. Bardzo uciążliwy jest rozbudowany system biurokra­tyczny. Cudzoziemiec zmuszony do załatwienia spraw w miejscowych urzędach musi być przygotowany na czaso­chłon­ne procedury formalne, kolejki, konieczność wypełnia­nia dokumentów po rosyjsku; zdarzają się dodatkowe opłaty za przyśpieszenie toku sprawy.

•   Raczej niewskazane jest kupowanie mięsa, mleka, nabiału i ryb w małych sklepach państwowych, na małych targo­wiskach i z przypadkowych źródeł, gdzie zasady higieny są słabo przestrzegane, a jakość produktów może być niska. W małych miejscowościach mogą występować problemy z zaopatrze­niem w artykuły spożywcze i środki higieny, w miastach – w niektóre warzywa. Sieć handlowa – szczegól­nie w małych miastach – jest dość słabo rozwinięta, z wy­jątkiem Mińska, gdzie jest kilka hipermarketów, i miast obwodowych. Na południu kraju należy unikać spożywania miejscowej żywności ze względu na możliwość zagrożenia radioaktywnością – na niektórych terenach skażonych nadal prowadzona jest dzia­łalność rolnicza. W przypadku dłuż­szego pobytu wskazane jest zaopatrzenie się w część produk­tów spożywczych w Polsce, tym bardziej że na Białorusi są one z reguły droższe. Bez cła można wwieźć na Białoruś artykuły spożywcze o wadze do 5 kg na osobę.

•   Należy pamiętać, że korzystanie z tzw. zielonego kanału przy przekraczaniu granicy samochodem możliwe jest tylko w przy­pad­ku posiadania obowiązkowego ubezpieczenia me­dycz­ne­go i wwożenia towarów, które są przeznaczone do  celów oso­bistych (a nie komercyj­nych) i nie podlegają kontroli wetery­naryjnej ani fitosanitarnej.

•   Gdy wiza utraci ważność, należy bezwzględnie zgłosić się do rejonowego Wydziału ds. Obywatelstwa i Migracji w celu wyrobienia wizy wyjazdowej (koszt ok. 35 USD).

Na podstawie: msz.gov.pl