FC Barcelona: finanse

• barcelona
• piłka nozna
• sport

1. Właściciel/Udziałowcy:
Klub należy do 173 187 socios (2009 r.). W tym 132 830 mężczyzn i 40 357 kobiet; 145 033 z Katalonii, 16 871 z reszty Hiszpanii i 11 283 z zagranicy. Współwłaścicielem klubu (socios) może zostać każdy sympatyk rejestrujący się i opłacający roczną składkę w wysokości zależnej od swojego wieku (maksymalnie 155 euro/powyżej 15-go roku życia). Socios wybierają m.in. prezydenta klubu, przy czym, aby móc głosować, trzeba wykazać się pełnoletniością i być członkiem klubu przynajmniej od roku. Warunek ten spełnia 110 000 socios, którzy będą uprawnieni do uczestnictwa w wyborach nowego prezydenta FC Barcelony, które odbędą się 13 czerwca 2010 roku.

2. Wartość klubu:
a. Szacunkowa całkowita wartość klubu: 723 mln euro (2009 r.) (7 miejsce) [1]
b. Szacunkowa wartość zawodników: 514 mln euro (2009 r.) (1 miejsce) [2]
c. Szacunkowa wartość marki: 253 mln euro (2009 r.) (3 miejsce) [3]

3. Zyski (straty):
a. Zysk operacyjny w 2008 r.: 69 mln euro [4]

4. Przychody:
a. Przychody netto w sezonie 2008/2009 (bez transferów): 366 mln euro (2 miejsce)
b. Struktura przychodów (bez transferów zawodników):
Transmisje telewizyjne: 158 mln euro
Usługi/reklamy: 112 mln euro
Bilety: 96 mln euro [5]
c. Zestawienie przychodów za ostatnie lata (bez transferów) (w milionach euro):
2003 – 123
2004 – 169
2005 – 208
2006 – 259
2007 – 290
2008 – 309
2009 – 366

5. Sponsorzy:
a. Główny sponsor: w centralnym miejscu koszulek FC Barcelony (zwykle miejsce głównego sponsora) widnieje logo UNICEF. Jednak jest to reklama niekomercyjna, zatem należałoby za głównego sponsora  uznać firmę Nike (sponsor uniformów).
b. Sponsor uniformów: Nike (umowa do 2012 r., ok. 40 mln rocznie)
c. Inni sponsorzy: Audi, laCaixa (bank), Estrella Damm (producent piwa), TV3 Televisio de Catalunya, Telefonica, Turkish Airlines

6. Stadion:
a. Stadion: Camp Nou
b. Miejsc: 98 772 (największy tego typu obiekt w Europie)
c. Rok budowy: 1954-57
d. Własność: FC Barcelona
e. Przeciętna liczba widzów na meczach: 70 000 (2008/2009) [6]

7. Marka:
Według rankingu „Most Valuable European Football Brands 2009”, przygotowanego przez Brand Finance, marka FC Barcelona warta jest 253 milionów euro i jest trzecią najdroższą marką wśród klubów piłkarskich w Europie. Oznacza to, iż w przeciągu roku wartość marki Katalończyków wzrosła o prawie 50 mln euro, gdyż w 2008 roku jej wartość szacowała się na poziomie 204 mln euro. [7]

Specyfiką wizerunku FC Barcelony jest budowanie jego w oparciu o określony etos, który można potraktować jako chwyt marketingowy. Z jednej strony klub zabiega o utożsamienie nazwy „FC Barcelona” z dumą i tożsamością katalońską, a szczególnie z wyjątkowymi, regionalnymi wartościami reprezentowanymi przez klubu, a kryjącymi się pod sloganem „Mes que un Club” (Więcej niż Klub). Z drugiej strony mamy kojarzenie i chętne angażowanie się klubu w szeroką działalność charytatywną, czego najwidoczniejszym wyrazem jest partnerstwo z UNICEF, objawiające się m.in. w  wyjątkowym, niekomercyjnym zamieszczeniu logo tej organizacji w centralnym miejscu koszulek piłkarskich FC Barcelony. Powyższe strategie wpływają na atrakcyjność i osobliwość rynkową marki FC Barcelona, co sprzyja nie tylko w pozyskiwaniu sympatyków, ale także istotnych sponsorów.

8. Koszty (w tym płace):
W sezonie 2008/2009 budżet płac FC Barcelony szacowany był na poziomie 100 mln euro. W bieżącym sezonie poziom wynagrodzeń dla piłkarzy wydaje się być jeszcze wyższy, biorąc pod uwagę imponujące zarobki Zlatana Ibrahimovica (po C. Ronaldo drugi najlepiej opłacany piłkarz w Europie) oraz renegocjację kontraktów, a w związku z tym podwyższanie płac pozostałych graczy.

Najwyższe roczne płace w sezonie 2009/2010 odnotują: [8]
Zlatan Ibrahimovic: 12 mln euro
Messi: 10,5 mln euro
Thierry Henry: 7,5 mln euro
Xavi: 7,5 mln euro
Dani Alves: 7 mln euro
Victor Valdes: 6 mln euro
Carles Puyol: 5 mln euro
Andres Iniesta: 5 mln euro

9. Zadłużenie:
W 2008 roku, zadłużenie klubu szacowane było na 190 mln euro. [9] Paradoksalnie ogromne sukcesy FC Barcelony w sezonie 2008/2009 spowodowały wzrost zadłużenia klubu, głównie z powodu wypłat premii zapisanych w kontraktach zawodników oraz zakupu nowych graczy (m.in. Z. Ibrahimovic, D. Czygrynski). Według oficjalnych informacji w czerwcu 2009 roku klub zaciągnął kredyt konsorcjalny w wysokości 120 mln euro, co oznacza ogólne zadłużenie FC Barcelony na poziomie 260 mln euro. [10]

10. Silne strony/szanse:
a. Ogromny potencjał komercyjny oparty o sukces piłkarski w sezonie 2008/2009. Zdobycie wszystkich możliwych pucharów (Mistrzostwo Hiszpanii, Puchar Hiszpanii, Puchar Ligii Mistrzów, Superpuchar Hiszpanii, Superpuchar Europy, Klubowe Mistrzostwa Świata) oznacza, że klub zanotował rekord piłkarski praktycznie nie do pobicia. Dzięki temu Międzynarodowa Federacja Historyków i Statystyków (IFFHS), uwzględniając lata 1991-2009, uznała FC Barcelonę za najlepszy klub piłkarski na świecie.

b. Perspektywiczni wychowankowie, wywodzący się z niezwykle efektywnej szkoły piłkarskiej La Masia. W ostatnich latach większość piłkarzy FC Barcelony stanowią wychowankowie (w finale Ligii Mistrzów wystąpiło ich w sumie ośmiu), w tym takie gwiazdy jak Messi, Xavi czy Iniesta. Drugi zespół FC Barcelony (Barca Atletic), występujący w Segunda Division B, stanowi imponujące zaplecze kadrowe, a jego młodzi piłkarze, jak Thiago Alcantara, Marc Muniesa, Gai Assulin czy Andreu Fontas, już obecnie pozostają w orbicie zainteresowań największych klubów Europy.

c. Ogromny potencjał tkwiący w infrastrukturze klubu, szczególnie w perspektywie rozbudowy i modernizacji największego piłkarskiego obiektu w Europie. W 2007 roku wybrano imponujący projekt przebudowy stadionu Camp Nou autorstwa brytyjskiego architekta Normana Fostera. Plany zakładają m.in. powiększenie ilości miejsc o 10 000 oraz całkowite zadaszenie trybun stadionu. Koszt całego przedsięwzięcia szacuje się na 250 mln euro. [11] Cały kompleks sportowy klubu składa się z dwóch części. W części, której centrum stanowi Camp Nou, zlokalizowane są takie obiekty jak: Palau Blaugrana (hala w której mecze rozgrywają sekcje koszykówki, piłki rzecznej oraz hokeja na rolkach), Mini Estadi (stadion drugiej drużyny o pojemności 15 000 miejsc) czy szkoła piłkarska La Masia. Drugą część kompleksu sportowego FC Barcelony stanowi nowoczesne centrum treningowe Ciutat Esportiva Joan Gamper (Miasteczko sportowe Joana Gampera), oddane do użytku w 2006 roku kosztem ok. 70 mln euro. Zlokalizowanych jest tam dziewięć boisk do treningu (w tym cztery o sztucznej nawierzchni), sala sportowa, siłownia itp.

11. Słabe strony/zagrożenia:
a. Tendencje separatystyczne w Katalonii, mogące w przyszłości zagrozić funkcjonowaniu FC Barcelony na obecnym poziomie. Choć w tym momencie wydaje się to nie do wyobrażenia, to nasilające się radykalne opcje w rejonie ze stolicą w Barcelonie mogą w przyszłości doprowadzić do oderwania Katalonii od Hiszpanii lub przyjęcia innej formy powiązań niż obecnie. Taka sytuacja wymusiłaby przewartościowanie priorytetów klubowych lub rywalizację na gruncie katalońskim, co wydaje się być ruchem szalenie ryzykownym.

b. Archaiczne zarządzanie klubem. Pomimo tego, iż FC Barcelona bywa nazywana „największą demokracją piłkarską na świecie”, co stanowi niewątpliwą wartość dla jej sympatyków, to współczesne wymagania rynku sugerują raczej inne rozwiązania. Obecna forma zarządzania uniemożliwia dofinansowanie klubu oraz uzależnia zarząd od poparcia socios, co może uderzać w stabilność klubu (szczególnie w latach wyborów prezydenta). Tendencję przeobrażania klubów w sportowe spółki akcyjne, wyraźnie notuje się w Hiszpanii już od lat 80. XX wieku, gdyż prócz FC Barcelony, Realu Madryt, Athletic Bilbao oraz Osasuny Pampeluny pozostałe drużyny funkcjonują na innych zasadach.

c. Zapowiadana przez rząd Hiszpanii zmiana systemu opodatkowania piłkarzy (osób) spoza kraju, niezwykle korzystnego dla klubów Primera Division. Obecny system sprzyja sprowadzaniu piłkarskich gwiazd, gdyż przez pięć pierwszych lat piłkarz z zagranicy płaci zaledwie 24 proc. podatku (Hiszpan – 43 proc.). Dla porównania: we Francji najwyższy próg podatkowy (zwykle w nim mieszczą się zawodnicy) wynosi 40 proc., we Włoszech 43 proc., w Niemczech 45 proc., zaś w Anglii aż 50 proc. (od IV 2010). Podobnie rzecz ma się ze zmianą systemu sprzedawania praw telewizyjnych. Obecnie kluby hiszpańskie indywidualnie negocjują kontrakty telewizyjne, co sprzyja dominacji rynkowej dwóch najbardziej medialnych drużyn, czyli FC Barcelony oraz Realu Madryt. Oba kluby otrzymują z tego tytułu ogromne sumy (patrz pkt 4), znacznie dystansując pozostałe drużyny (wystarczy przytoczyć, iż trzeci najbardziej dochodowy hiszpański klub, czyli Atletico Madryt, w sezonie 2008/09 wygenerował przychód w wysokości 100 mln euro, zaś Real Madryt za same transmisje telewizyjne otrzymał prawie 170 mln euro). Centralizacja tego systemu, czyli przeniesienie rozdziału finansów za transmisje na rzecz władz ligii hiszpańskiej (LFP, Liga de Futbol Profesional), znacznie obniży wpływy do kasy dwóch najsilniejszych klubów, w imię bardziej równomiernego rozdziału finansów w całej lidze.

12. Historia:
a. Rok założenia: 1899
b. Liczba oficjalnych (autoryzowanych przez zarząd klubu) fanklubów (penyes): 1 337 (2010 r.) (w tym jedna penya w Polsce: Fan Club Barca Polska w Kielcach) [12]
c. Dotychczasowe osiągnięcia:

Rozgrywki międzynarodowe:
Puchar Europy / Liga Mistrzów: 3 razy
Puchar UEFA: 3 razy
Superpuchar Europy: 3 razy
Puchar Zdobywców Pucharów: 4 razy
Puchar Interkontynentalny: 1 raz

Rozgrywki krajowe:
Mistrzostwo Hiszpanii: 19 razy
Puchar Hiszpanii: 25 razy
Superpuchar Hiszpanii: 8 razy

d. Najważniejsze wydarzenia:
19 listopada 1989 roku Szwajcar Joan Gamper wraz z grupą Anglików założył w stolicy Katalonii klub piłkarski, który przyjął angielską nazwę Foot-Ball Club Barcelona. Pierwsze zwycięstwo w historii drużyna FC Barcelony odniosła 25 grudnia 1899 roku, wygrywając 3:1 w towarzyskim meczu z lokalnym zespołem Catala FC. 13 maja 1902 FC Barcelona rozegrała swój pierwszy mecz poza Katalonią. Podczas półfinału Pucharu Króla zmierzyła się z nowo powstałym klubem Madrid FC (obecnie Real Madryt). Pojedynek zakończył się wynikiem 1:3 dla Katalończyków. W 1928 roku klub wygrał zainaugurowane dopiero rozgrywki ligi hiszpańskiej, wyprzedzając m.in. Real Madryt oraz Athletic Bilbao. W czasie wojny domowej w Hiszpanii rozgrywki piłkarskie zostały zawieszone, znaczna część piłkarzy opuściła Katalonię, zaś prezes FC Barcelony Josep Sunyol został rozstrzelany. Klub znalazł się na krawędzi upadku. Odbudowa klubu następowała już w warunkach dyktatury F. Franco, który wymusił zmianę nazwy klubu na wersję hiszpańskojęzyczną Club del Futbol Barcelona (1940 r.) oraz reorganizację w herbie klubu (dopiero w 1974 roku powrócono do obecnej, oryginalnej nazwy). W 1951 roku piłkarzem FC Barcelony został jeden z najwybitniejszych graczy powojennej Europy Ladislao Kubala. W katalońskiej drużynie strzelił 243 bramki w 329 oficjalnych meczach. W 1954 roku rozpoczęła się budowa nowego stadionu, który nazwano po prostu Camp Nou. Stadion oddano w 1957 r., zaś na jego inaugurację FC Barcelona zagrała z ekipą reprezentującą miasto Warszawa (Katalończycy wygrali 4:2). W 1988 roku trenerem Katalończyków został ich były piłkarz - Johan Cruijff. Cztery lata później pod jego wodzą FC Barcelona zdobyła pierwszy Puchar Europy, pokonując na Wembley Sampdorię Genuę 1:0. W 2003 roku na prezesa klubu wybrano młodego prawnika Joana Laportę, co zapoczątkowało najlepszą dekadę w historii klubu. W sezonie 2005/2006 FC Barcelona została po raz drugi najlepsza drużyną Europy, pokonując w finale Ligii Mistrzów Arsenal Londyn (2:1). W 2008 roku trenerem Katalończyków został jej były gracz Josep Guardiola, który już w swoim debiucie zdobył wszystkie możliwe puchary do zdobycia, z Ligą Mistrzów na czele (wygrana 2:1 w finale z Manchesterem United). Był to najlepszy sezon w historii klubu z Barcelony i w opinii komentatorów wynik nie do pobicia we współczesnych rozgrywkach piłkarskich w Europie.

Przypisy:

[1] http://www.forbes.com/lists/2009/34/soccer-values-09_Barcelona_340011.html
[2] http://www.transfermarkt.de/en/wettbewerb/ES1/primera-division/uebersicht/startseite.html
[3] http://www.brandfinance.com/uploads/pdfs/Brand%20Finance%20Most%20Valuable%20Football%20Brand%202009.pdf
[4] http://www.forbes.com/lists/2009/34/soccer-values-09_Barcelona_340011.html
[5] Deloitte: Football Money League 2010, March 2010, s. 8
[6] Don Balon: Extra Liga 2009-2010, nr 117, s. 22
[7] http://www.brandfinance.com/uploads/pdfs/Brand%20Finance%20Most%20Valuable%20Football%20Brand%202009.pdf
[8] http://www.futebolfinance.com/en/os-50-maiores-salarios-de-jogadores-de-futebol-20092010/
[9] http://www.fcbarca.com/index2.php?goto=kom&news=24049
[10] http://www.sport.es/default.asp?idpublicacio_PK=%2044&idioma=CAS&idnoticia_PK=682287&idseccio_PK=803
[11] http://www.fcbarcelona.com/web/english/noticies/club/temporada07-08/09/n070918101634.html
[12] http://www.fcbarcelona.com/web/english/penyes/llistat_penyes/llistat_penyes.html