UE/ Czarnogóra zbliża się do UE
W niespełna rok po uzyskaniu niepodległości, 15 marca 2007 roku, Czarnogóra podpisała w Podgoricy Układ o Stabilizacji i Stowarzyszeniu z UE. Dokument, ustanawiający nowe reguły współpracy, wejdzie w życie po ratyfikacji przez wszystkie 27 państw UE.
Układ ze strony UE podpisał Komisarz ds. rozszerzenia Olli Rehn, natomiast w imieniu Czarnogóry premier Zeljko Sturanovic.
Czarnogóra zrobiła tym samym pierwszy krok w kierunku członkostwa w UE, uzyskując status oficjalnego kandydata podobnie jak dokonały tego wcześniej dwie inne republiki byłej Jugosławii: Macedonia i Chorwacja.
Porozumienie oznacza m.in. więcej możliwości handlowych dla obu stron, nowe miejsca pracy oraz bliższą współpracę w zwalczaniu zorganizowanej przestępczości.
Komisarz Rehn podkreślił, że Czarnogóra musi dokonać znacznych reform w sądownictwie i administracji. Obiecał też pomoc UE w zwalczaniu korupcji.
Jednocześnie Rehn wyraził gotowośc do wznowienia zawieszonych w końcu zeszłego roku rozmów z Serbią, pod warunkiem prowadzenia współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym ds. Zbrodni Wojennych w byłej Jugosławii (sprawa Radovana Karadzica i Ratko Mladica).
Prezydent Czarnogóry Filip Vujanovic ocenił układ o stabilizacji i stowarzyszeniu jako „wielki krok naprzód”, obiecując wypełnienie wszystkich zobowiązań na drodze do UE.
*******
Serbia i Czarnogóra rozpoczęły negocjacje z UE w sprawie Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu w 2005 r. Rozmowy z Serbią strona unijna przerwała wskutek braku dostatecznej współpracy tego kraju z Międzynarodowym Trybunałem Karnym ds. Zbrodni Wojennych w byłej Jugosławii.
21 maja 2006 roku w referendum niepodległościowym ludność Czarnogóry opowiedziała się za zerwaniem dotychczasowej federacji z Serbią (Serbia i Czarnogóra). Ostatecznie parlament kraju proklamował niepodległość 3 czerwca 2006. Sukcesorem państwa Serbii i Czarnogóry została Serbia, natomiast Czarnogóra od nowa rozpoczęła procesy akcesyjne do organizacji międzynarodowych (28 czerwca 2006 r. Czarnogóra została przyjęta do ONZ), w tym samodzielne rozmowy z UE.
Na podstawie: adnki.com, rzeczpospolita.pl, euobserver.com