UE/ Polska w strefie Schengen na przełomie 2007/2008
Rozszerzenie strefy Schengen o dziesięć nowych państw członkowskich UE nastąpi najpóźniej w marcu 2008 roku. Ministrowie spraw wewnętrznych państw członkowskich UE zdementowali spekulacje Komisji Europejskiej o większych opóźnieniach.
Przyjmując kalendarz działań, 5 grudnia 2006 roku Rada Unii Europejskiej w składzie ministrów spraw wewnętrznych ustaliła, że zniesienie kontroli na przejściach granicznych i włączenie do systemu informacyjnego Schengen SIS I opóźni się o 3 miesiące w stosunku do pierwotnego terminu, tj. października 2007 roku. Najpóźniej w marcu 2008 roku zniesiona zostanie kontrola graniczna na lotniskach.
Opóźnienia te wynikają z obawy starych krajów UE przed skutkami nieodpowiedniego zabezpieczenia granic nowych państw-członków UE, szczególnie zaś tych, które miałyby się stać zewnętrznymi granicami strefy Schengen.
Raport unijnych ekspertów wskazuje na problem 90-kilometrowej granicy słowacko-ukraińskiej. Dodatkowej inspekcji wymagają też lotniska w Warszawie, Krakowie i Gdańsku. Zdaniem premiera Słowacji Roberta Fico strona unijna jest niechętna przyjęciu nowych państw do strefy Schengen.
Najnowszy kalendarz spełnia postulaty portugalskiego projektu SIS I Plus (SISone4ALL), przewidującego rozszerzanie SIS I o nowe kraje bez potrzeby oczekiwania na uruchomienie systemu nowej generacji SIS II, co opóźni się o co najmniej rok.
Pomoc w sfinansowaniu SISone4ALL zadeklarowała Portugalia, która chce zakończyć proces rozszerzenia strefy Schengen do końca swojego przewodnictwa w UE, tj. do grudnia 2007 roku. Lizbona gotowa jest użyczyć swego oprogramowania, pozostałe koszty ponieść mają przede wszystkim nowe kraje członkowskie (np. Polska chce wykorzystać środki funduszu Schengen na budowę SIS II).
Komunikat Komisarza UE ds. wewnętrznych i sprawiedliwości Franco Frattiniego o ewentualnych opóźnieniach włączenia nowych państw do strefy Schengen wywołał zdecydowaną reakcję Grupy Wyszehradzkiej, która na spotkaniu w Koszycach 13 listopada 2006 roku wydała deklarację zawierającą żądania rozszerzenia strefy Schengen w październiku 2007 roku.
Ostateczna decyzja w tej sprawie zapadnie w grudniu przyszłego roku po kontroli zabezpieczeń granic poszczególnych państw i sprawdzeniu efektywności systemu informacji Schengen.
***
Budowa strefy Schengen rozpoczęła się w 1985 roku, kiedy w miejscowości Schengen podpisano porozumienie o stopniowym znoszeniu kontroli na wspólnych granicach (tzw. Schengen I) między krajami Unii Gospodarczej Beneluksu, Francją i RFN. Umowa ta została zawarta poza wspólnotowym porządkiem prawnym. W 1995 roku (na mocy układu z 1990 roku) Hiszpania i Portugalia stały się pełnoprawnymi członkami Grupy, a Włochy, Grecja, Austria oraz pięć krajów nordyckich (Dania, Finlandia, Szwecja, Norwegia, Islandia) uzyskały status obserwatorów. System Informacyjny Schengen to natomiast komputerowa baza danych z centralnym serwerem w Strasburgu.
Na podstawie: EUobserver.com, dtt.net, iht.com
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
