Czeczenia - opis konfliktu

• czeczenia
• rosja
• terroryzm
• wojna w czeczenii

Początek konfliktu

Czeczenia, jedna z 21 rosyjskich republik, ogłosiła niepodległość w 1991 roku. Status ten nie został nigdy uznany przez Rosję lub inny kraj. Moskwa twierdziła, że Czeczenia jest częścią Rosji nawet mimo braku kontroli na tym terenie. W połowie 1994 roku pierwsi rosyjscy żołnierze zostali przetransportowani do tego małego kaukaskiego kraju, by obalić czeczeńskiego prezydenta Dżohara Dudajewa i przywrócić kontrolę nad tym terenem. Po upokarzającej klęsce odniesionej w walce z separatystami czeczeńskimi, siły rosyjskie wycofały się po dwóch latach. Podpisano porozumienie pokojowe w sierpniu 1996 roku. Dokument ten odkładał zdefiniowanie statusu Czeczenii aż do końca 2001 roku. Nie udało się dojść do porozumienia, kto powinien sprawować kontrolę do tego czasu na tym terenie. Korzystając z takiego stanu rzeczy, obie strony kontynuowały starania by przyszły status Czeczenii został ustanowiony po ich myśli. W 1999 roku walki wybuchły na nowo.

Strony konfliktu

Rosja
Moskwa twierdziła, że konflikt ten nie jest walką z niepodległą Czeczenią ale przeciwko terroryzmowi oraz czeczeńskim próbą działalności wywrotowej na Północnym Kaukazie.

Separatyści czeczeńscy
Czeczeni chcieli ustanowić niepodległą republikę islamską. Przywódcy czeczeńscy uważali, że to ich naród został kozłem ofiarnym, w sytuacji jaka wtedy miała miejsce w regionie. Uważali również, że wojna ma odwrócić uwagę od wewnętrznych problemów Rosji.

Status walk

W 2002 roku rosyjscy żołnierze wciąż zatrzymywali, torturowali i zabijali podejrzanych o udział w walkach Czeczenów. Mimo wysiłków Rosji by polepszyć przestrzeganie praw człowieka w tym regionie, prawa te wciąż są łamane. Separatyści są ciągle aktywni. Atakują żołnierzy rosyjskich i cywili wciągając ich w zasadzki, podkładając bomby, miny i biorąc zakładników.

Ilość zabitych

Ocenia się, że konflikt od 1999 roku mógł pochłonąć od 20 000 do 50 000 ofiar. Opierając się na danych organizacji praw człowieka zginęło blisko 30 000 czeczeńskich i rosyjskich cywili, setki tysięcy Czeczenów uciekło do sąsiednich republik i państw. Oskarża się wojska rosyjskie o celowe dążenie do zmniejszenia męskiej populacji w Czeczenii. Oficjalne rosyjskie źródła podają, że ponad 4300 rosyjskich żołnierzy zginęło pomiędzy sierpniem 1999 i sierpniem 2002. Niektóre organizacje pozarządowe oceniają tę liczbę na dwa razy większą. Źródła rządowe twierdzą, że w tym samym czasie zginęło 13 517 separatystów czeczeńskich.

Historia konfliktu

1999 - Militarny konflikt między Rosją i Czeczenią wybuchł na nowo w drugiej połowie sierpnia 1999 roku. Rosyjskie siły zbrojne zaczęły wtedy bombardować krnąbrną republikę. Moskwa obwiniała Czeczenów o podłożenie bomb w budynkach mieszkalnych na terytorium Rosji, jak również wyprawę militarną do Dagestanu. Rosyjscy przywódcy uznali to za dowód terrorystycznej postawy Czeczenów. Przywódcy tej zbuntowanej kaukaskiej republiki zaprzeczyli obu zarzutom. Rosjanie zaczęli wojnę od rajdów powietrznych, bombardowań i ostrzeliwania miast czeczeńskich aby utworzyć strefę ochronną, która odcięłaby ten kraj od reszty federacji. Niektóre raporty sugerowały, że wojsko rosyjskie używało bomb z gazem bojowym zanim żołnierze wkroczyli do walki w połowie Grudnia. Wielu cywili zostało zabitych w tej fazie konfliktu.

2000 - Po tygodniach bardzo ciężkiego ostrzału, wojska rosyjskie zajęły czeczeńską stolicę, Grozny, w lutym. Wtedy główne uderzenie wojsk federalnych zostało skierowane na umocnione pozycje separatystów w południowej, górzystej części Czeczenii. Wojska czeczeńskie przeszły wówczas do walki partyzanckiej. Atakowali znienacka żołnierzy i urzędników rosyjskich, punkty kontrolne na drogach, budynki administracji. W czerwcu Rosja zawiesiła zakrojone na szeroką skalę działania wojenne, aby zbudować społeczne poparcie dla Akhamda Kadyrowa, Czeczena, który został wybrany administratorem spustoszonej wojną republiki.

2001 -  Pomimo zapewnień Moskwy, ze panuje na obszarze Czeczenii, ataki partyzantki separatystów czeczeńskich zdarzały się niemal codziennie. Kilkakrotnie wojska czeczeńskie przeprowadzały zakrojone na szeroką skalę ataki na rosyjskie cele wojskowe.

Źródła uzbrojenia

Rząd Rosji produkuje swoja własną broń i dostaje broń ze Stanów Zjednoczonych i innych państw NATO. Siły czeczeńskie zdobywają broń nielegalnie z Rosji. Moskwa oskarżyła kilka państw, włączając Arabię Saudyjską, o pomoc w zaopatrywaniu bojowników czeczeńskich w broń.

Czynniki ekonomiczne

Wielu obserwatorów sądzi, że spory o trasy, którymi transportowana jest ropa z tamtego regionu, tłumaczą tak dużą skalę działań wojennych. W 1997 Rosja i Czeczenia podpisały porozumienie, które pozwalało Azerbejdżanowi eksport ropy przez terytorium Czeczenii. Rosja zdecydowała się wtedy na budowę alternatywnego rurociągu w Dagestanie, by ominąć niestabilną Czeczenię. Jednakże, rzekoma inwazja sił czeczeńskich na Dagestan również ten obszar zdestabilizowała i obecna wojna czeczeńska zaczęła się wkrótce po tym.