Litwa - Unia remedium na kryzys?

• litwa
• ue
• _nopsz
• _pe24

Litwa, podobnie jak pozostałe państwa bałtyckie, była stosunkowo dobrze przygotowania do integracji z Unią Europejską. Zarówno wskaźniki gospodarcze wskazujące na szybkie tempo rozwoju kraju oraz opinia publiczna zdecydowanie sprzyjały akcesji do struktur unijnych.

Litwa spełniała ustalone przez Wspólnoty Europejskie kryteria konwergencji. W ciągu roku poprzedzających maj 2004 średnia stopa inflacji na Litwie wynosiła –0,2 %, ogólny deficyt budżetowy osiągnął w 2003 roku poziom 1, 9% PKB, a dług publiczny był na poziomie 21,4% PKB. Ponadto średnia długoterminowa stopa procentowa wynosiła w ciągu 12 miesięcy poprzedzających litewską akcesję do UE 4,7%. Litwie udało się więc spełnić zarówno kryterium stabilności cen, jak i kryterium sytuacji budżetowej.

  Obecnie inflacja na Litwie znacząco wzrosła i wyniosła 11,1 % w 2008 roku. Litewski deficyt budżetowy wyniósł w tym samym okresie 3,2 % PKB, a dług publiczny nie przekroczył 15,6 % PKB. O ile w 2004 roku bezrobocie na Litwie wynosiło około 11,4 %  to w lutym 2009 roku wzrosło do poziomu 13,7 %. Według prognoz Litwa ma osiągnąć zerowy przyrost PKB w 2009 roku, natomiast w 2010 roku może nastąpić nawet spadek litewskiego PKB o 1,1 %.
 
  Jednak spadające wskaźniki gospodarcze można przypisywać raczej światowemu kryzysowi gospodarczemu, który szczególnie silnie dotknął kraje bałtyckie, a nie integracji ze strukturami unijnymi. Dowodem na to może być choćby stały wzrost litewskiego PKB od 2004 roku, który w 2007 osiągnął nawet 8,9 %. Podobne wnioski możemy wysunąć analizując dane dotyczące bezrobocia, które malało do końca 2008 roku. Gwałtowny spadek wskaźników gospodarczych nastąpił w drugiej połowie 2008 roku, kiedy to cała światowa gospodarka pogrążyła się w recesji.

Przystąpienie Litwy do Unii Europejskiej nie byłoby możliwe bez wsparcia litewskiego społeczeństwa dla idei integracyjnych. Świadczyć może o tym choćby wynik referendum na temat przystąpienia do UE przeprowadzonego w dniach 10. i 11. maja 2003 roku, kiedy to 91,07 % Litwinów biorących udział w głosowaniu opowiedziało się za akcesją do struktur unijnych. Pozytywne nastawienie litewskiej opinii publicznej utrzymało się również po akcesji, w 2008 roku około 60% litewskiego społeczeństwa popierało członkostwo ich kraju w UE (przekraczając tym samym dość znacznie unijną średnią 52 %). Na wiosnę 2008 roku 75% Litwinów uważało, że ich kraj odniósł znaczące korzyści ze wstąpienia do Unii. Stawiało to Litwę na szóstym miejscu pod względem zadowolenia z członkostwa w strukturach unijnych (po Irlandczykach, Duńczykach, Polakach, Estończykach oraz Słoweńcach). Również zdecydowana większość (69%) litewskiego społeczeństwa popiera ewentualne dalsze rozszerzenia Unii (Eurobarometr, wiosna 2008).

8 maja 2008 roku litewski parlament ratyfikował Traktat Lizboński podkreślając zarazem konieczność reform w łonie Unii i wyrażając zrozumienie dla idei integracji.

Jak ważna jest integracja europejska dla Litwy możemy zrozumieć również obserwując zbliżające się wybory prezydencie, gdzie jedną z głównych kandydatek jest Dalia Grybauskaite sprawująca od pierwszego listopada 2004 funkcję unijnego Komisarza do spraw Programowania Finansowego i Budżetu.

Litwa została szczególnie dotknięta przez kryzys gospodarczy, jednak nie powinno to przekreślać jej niewątpliwych sukcesów, szczególnie ekonomicznych, które odnosiła w UE do 2008 roku. Co ważniejsze, litewskie społeczeństwo zdaje się rozumieć, iż jedynie aktywne działanie w ramach struktur unijnych oraz europejska pomoc mogą sprawić, iż Litwa wybrnie z kryzysu.