Kim są architekci nowej ukraińskiej armii? Przedstawiamy sylwetki najważniejszych generałów
Prawdziwe przywództwo polega na dawaniu przykładu swoim podwładnym. To także umiejętność spełniania bieżących wyzwań i ciągłego doskonalenia. Jak pokazała obecna wojna, w Siłach Zbrojnych Ukrainy nie ma z tym żadnych problemów.
Celem tekstu jest przedstawienie czytelnikowi biografii 3 najbardziej interesujących przedstawicieli nowego pokolenia ukraińskich oficerów – dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy Wałerija Załużnego, szefa Sztabu Generalnego Serhija Szaptały oraz szefa wywiadu wojskowego Kyryła Budanowa.
Wałery Załużny
Wałery Załużny urodził się 8 lipca 1973 r. w Nowogrodzie Wołyńskim w obwodzie żytomierskim na Ukrainie. Od wczesnego dzieciństwa miał zamiłowanie do wojska: na prawie wszystkich ówczesnych fotografiach chłopiec miał w rękach pistolet-zabawkę, i był zaskakująco poważny i skupiony jak na swój dziecięcy wiek.
W 1989 roku ukończył szkołę miejską nr 9, wstąpił do Nowogrodzko-Wołyńskiego Technikum Budowy Maszyn, które ukończył w 1993 roku z wyróżnieniem. Miał wielkie szanse na kontynuowanie studiów na Politechnice Kijowskiej w wybranej przez siebie specjalizacji, i znalezienie dobrej pracy. Jednak Wałery Załużny postanowił związać się z armią.
Samo to już wiele mówi o tym człowieku, ponieważ nie wstąpił on do armii radzieckiej, ale do ukraińskiej. O jego cechach świadczy też fakt, że wstąpił do wojska na początku lat 90., kiedy kariera żołnierza nie zapewniała obfitości, a po zakończeniu zimnej wojny i rozpadzie ZSRR wydawało się, że nie będzie już więcej wojny w Europie, a zatem ogromne armie nie byłyby już potrzebne.
Decyzję młodego człowieka w pełni popierała Pani Klaudia – mama, pierwsza przyjaciółka i mentorka. Ale dziadek Wałerego był sceptycznie nastawiony do wyboru wnuka: z jakiegoś powodu był przekonany, że jego wnuk powinien szukać swojej przyszłości „w cywilu”. Jednak Wałery działał po swojemu i, jak widać, podjął słuszną decyzję.
W 1993 roku wstąpił na wydział ogólnowojskowy Odeskiego Instytutu Wojsk Lądowych (teraz – Akademia Wojskowa).W 1997 roku ukończył go z wyróżnieniem, a następnie przeszedł wszystkie stopnie służby wojskowej: dowódca plutonu szkoleniowego, dowódca plutonu bojowego, dowódca kompanii szkoleniowej, dowódca kompanii kursantów, dowódca batalionu.
Zwykło się mówić, że oficera, który wraz z ukończeniem szkoły kończy swoją naukę, nie można nazwać prawdziwym oficerem. Dlatego w 2005 roku wstąpił do Narodowej Akademii Obrony Ukrainy, którą w 2007 roku ukończył ze złotym medalem, został mianowany szefem sztabu, pierwszym zastępcą dowódcy 24. oddzielnej brygady zmechanizowanej w Jaworowie w obwodzie lwowskim.
Z powodzeniem pełnił to stanowisko przez dwa i pół roku. [[1]] Decyzją Szefa Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy 13 października 2009 r. został mianowany dowódcą 51. samodzielnej brygady zmechanizowanej.
Dowodził nią do 2012 roku. [[2]] W 2014 roku ukończył Narodowy Uniwersytet Obrony Ukrainy im. Iwana Czerniachowskiego. Jako najlepszy absolwent poziomu operacyjnego i strategicznego szkolenia nagrodzony Mieczem Przejściowym Królowej Wielkiej Brytanii. [[3]]
W połowie lipca 2014 r. został zastępcą dowódcy sektora C, który powstał w obwodzie donieckim. Od tego czasu kierował prawie wszystkimi grupami, które tam powstały. [[4]] W roku 2017 został szefem sztabu — I zastępca dowódcy Dowództwa Operacyjnego „Zachód”. [[5]]
23 sierpnia 2017 r. otrzymał stopień generała - majora. [[6]] W 2018 r. mianowany Szefem Połączonego Sztabu Operacyjnego Sił Zbrojnych Ukrainy — I Zastępca Dowódcy Sił Połączonych na Donbasie. [[7]] 9 grudnia 2019 r. został mianowany dowódcą Dowództwa Operacyjnego „Północ”. [[8]]
W grudniu 2020 r. ukończył Akademię Ostrogską na kierunku Stosunki Międzynarodowe. [9] 27 lipca 2021 r. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski mianował Walerego Załużnego Naczelnym Wodzem Sił Zbrojnych Ukrainy. [[10]]
Zastąpił na tym stanowisku Rusłana Chomczaka. [[11]] Następnego dnia został wprowadzony do Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy. [[12]]
Oceny i cytaty
Nazywany jest jednym z najbardziej „wygadanych” generałów, który rozumie problemy żołnierzy i młodszej kadry oficerskiej. [[13]]
Jako przedstawiciel ukraińskiej kadry oficerskiej wysokiego szczebla i uczestnik walk w Donbasie, który nie służył w ZSRR, pozytywnie odnosi się do odnawiania kadr przez młodzież i odchodzenia od praktyk radzieckich.
Jednym z pierwszych kroków na jego stanowisku było umożliwienie wojsku na froncie otwarcia ognia w odpowiedzi na ostrzały ze strony Rosjan bez zgody najwyższego kierownictwa i wyeliminowanie konieczności wypełniania przez wojsko niepotrzebnych dokumentów.
Odnosząc się do jego priorytetów jako głównodowodzącego, Wałery Załużny po nominacji na Komendanta Głównego w dniu 31 lipca 2021 r. powiedział: „Ogólny przebieg reformy Sił Zbrojnych Ukrainy zgodnie z zasadami i standardami NATO pozostaje nieodwracalny. A kluczem są tutaj właśnie zasady. Zmiany muszą nastąpić przede wszystkim w światopoglądzie i stosunku do ludzi. Chciałbym, żebyście zwrócili twarz do ludzi, do swoich podwładnych. Moje nastawienie do ludzi nie zmieniło się przez całą moją służbę.” [[14]]
Serhij Szaptała
Serhij Szaptała urodził się 5 lutego 1973 r. w Konstantynówce w obwodzie Czerkaskim. W 1990 roku wstąpił do Kijowskiej Wyższej Szkoły Dowództwa Ogólnowojskowego, która w czasie jego studiów stała się częścią Odeskiego Instytutu Wojsk Lądowych.
W lutym 2013 został mianowany dowódcą 300 Czerniowieckiego Oddzielnego Pułku Zmechanizowanego. [[15]] Pod koniec tego samego roku pułk został rozwiązany, ponieważ ówczesny prezydent Wiktor Janukowycz niszczył Siły Zbrojne Ukrainy, rozwiązując najzdolniejsze jednostki wojskowe.
W latach 2014 - 2017 – był dowódca 128. Mukaczewskiej Brygady Piechoty Górskiej. Uczestnik wojny na Wschodzie Ukrainy, brał bezpośredni udział w walkach o Debalcewe. W listopadzie 2016 r. Komitet Śledczy Federacji Rosyjskiej wszczął sprawę karną przeciwko Szaptali i innym ukraińskim wojskowym za „ukierunkowany ostrzał artyleryjski ciężką bronią infrastruktury cywilnej w Donbasie”. [[16]]
Od 2017 do 2020 r. – Szef Sztabu – I Zastępca Dowódcy Operacyjnego „Południe”. W kwietniu 2020 został mianowany dowódcą Dowództwa Operacyjnego „Zachód”. [[17]] Od 28 lipca 2021 r. - szef Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy. [[18]]
Kyryło Budanow
Kyryło Budanow urodził się 4 stycznia 1986 w Kijowie. [[19]] Ukończył Odeski Instytut Wojsk Lądowych (2007), po czym rozpoczął służbę w siłach specjalnych Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy, gdzie zajmował różne stanowiska. [[20]]
Od wiosny 2014 roku brał udział w wojnie na wschodzie Ukrainy. Miał rany bojowe. Według nieoficjalnych danych w sierpniu 2016 roku Budanow był uczestnikiem operacji specjalnej w Armiańsku na okupowanym Krymie, w wyniku której rosyjskie wojsko poniosło znaczne straty. Od 2018 do 2020 roku był oddelegowany do zadań specjalnych. 4 kwietnia 2019 r. w Kijowie dokonano nieudanego zamachu na jego życie.
Jego samochód Chevrolet Evanda został wysadzony w powietrze na ulicy Akademika Williamsa. Została pod nim umieszczona mina. Prokuratura Generalna Ukrainy poinformowała później o zatrzymaniu grupy podejrzanych, a Hołosijiwski Sąd Rejonowy w Kijowie skazał dwóch obywateli rosyjskich na 7 i 8 lat więzienia. [[21]] Media sugerowały, że w ten sposób Rosjanie próbowali wyrównać rachunki z Budanowym za specjalną operację na Krymie.
W 2020 roku został zastępcą dyrektora Departamentu Służby Wywiadu Zagranicznego Ukrainy. 5 sierpnia 2020 r. prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski mianował pułkownika Budanowa szefem Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy.
24 sierpnia 2021 r. nadano mu stopień wojskowy generała brygady. [[22]] 3 kwietnia 2022 r. nadano stopień wojskowy generał - majora. [[23]]
Co ich łączy
Kluczowym sukcesem Ukrainy w pierwszym etapie wojny była zmiana kierownictwa wojskowego. Poprzedni dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy, wspomniany już generał Chomczak i były szef Sztabu Generalnego w latach 2014 – 2019 Wiktor Mużenko, wychowali się na umiejętności szkolili na wewnątrzkrajowych obozach wojskowych.
Natomiast Załużny, Szaptała i Budanow zdobywali doświadczenie bojowe w 2014 roku. O tym jakie to były doświadczenia czytelnicy powinni pamiętać, zwracając swój wzrok na okres lat 2014 – 2015: Iłowajsk, Debalcewe, obrona lotniska w Doniecku. Szaptała i Załużny byli wówczas dowódcami brygad, natomiast Budanow brał udział w operacjach specjalnych na froncie.
Wojnę przeszli razem ze swoim personelem. Otrzymali ogromne doświadczenie bojowe w warunkach wojny z Siłami Zbrojnymi Federacji Rosyjskiej. W końcu jest teraz naprawdę jasne, że w Donbasie nie było żadnej „milicji ludowej”.
Przecież jeśli lokalni mieszkańcy szli do tak zwanych „sił zbrojnych republik Donbasu”, to byli co najwyżej wysyłani na posterunki, a tylko niektórzy z nich pomagali Rosjanom na froncie. To efekt symbiozy osobistego udziału w działaniach wojennych, przebudowywania armii według standardów NATO, a w przypadku generała Załużnego – perfekcjonizmu.
Mykyta Drozd
fot. Збройні сили України
Może Cię zainteresuje:
[1] https://web.archive.org/web/20180301224758/http://www.zvyagel.com.ua/?p=2802 dostęp: [19.06.2022]
[2] https://web.archive.org/web/20220123002645/https://blogs.korrespondent.net/blog/users/3232156-u-naibilshoi-viiskovoi-chastyny-u-volynskii-oblasti-novyi-komandyr dostęp: [19.06.2022]
[3] https://web.archive.org/web/20210825163031/https://www.zsu.gov.ua/menu/6104f4286d7bf54932890379 dostęp: [19.06.2022]
[4] https://web.archive.org/web/20220411184126/https://armyinform.com.ua/2020/02/15/hochemo-vidijty-vid-napysannya-bojovyh-nakaziv-zrazka-1943-roku-vid-czyh-bezgluzdyh-dopovidej-bilya-kart-komanduvach-vijsk-ok-pivnich-general-major-valerij-zaluzhnyj/ dostęp: [19.06.2022]
[5] https://web.archive.org/web/20210728051106/https://www.mil.gov.ua/news/2017/08/24/prezident-ukraini-pidpisav-ukaz-pro-prisvoennya-vijskovih-zvan/ dostęp: [19.06.2022]
[6] https://web.archive.org/web/20220126002020/https://www.bbc.com/ukrainian/news-57986999 dostęp: [19.06.2022]
[7] https://web.archive.org/web/20180502140200/http://www.mil.gov.ua/news/2018/05/01/brifing-nachalnika-shtabu-pershogo-zastupnika-komanduvacha-obednanih-sil-valeriya-zaluzhnogo/ dostęp: [19.06.2022]
[8] https://web.archive.org/web/20191211010733/https://armyinform.com.ua/2019/12/v-ok-pivnich-novyj-komanduvach-general-major-valerij-zaluzhnyj/ dostęp: [19.06.2022]
[9] https://web.archive.org/web/20220226111359/https://www.oa.edu.ua/ua/info/news/2021/27-07-01 dostęp: [19.06.2022]
[10] https://web.archive.org/web/20210728084044/https://www.mil.gov.ua/news/2021/07/27/sfera-oboroni-mae-funkczionuvati-stabilno-skoordinovano-z-chitkoyu-perspektivoyu-ta-bez-neporozumin-mizh-kerivnikami-%E2%80%93-glava-derzhavi/ dostęp: [19.06.2022]
[11] https://web.archive.org/web/20210727160244/https://www.pravda.com.ua/news/2021/07/27/7301896/ dostęp: [19.06.2022]
[12] https://web.archive.org/web/20210728173840/https://www.president.gov.ua/documents/3252021-39525 dostęp: [19.06.2022]
[13] https://web.archive.org/web/20210727173109/https://www.radiosvoboda.org/a/valeriy-zaluzhnyi-komanduvach-zsu/31379957.html dostęp: [19.06.2022]
[14] https://web.archive.org/web/20220126000518/https://espreso.tv/viyskovim-v-zoni-oos-dozvolili-vidpovidati-okupantam-golovnokomanduvach-zsu-zaluzhniy
[15] https://web.archive.org/web/20150706044801/http://vidido.ua/index.php/pogliad/article/u_chernivec_kogo_300-go_polku_novii_komandir/ dostęp: [19.06.2022]
[16] https://web.archive.org/web/20170328015705/http://sledcom.ru/document/1092468 dostęp: [19.06.2022]
[17] https://web.archive.org/web/20201113023915/http://armyinform.com.ua/2020/04/komanduvachem-vijsk-ok-zahid-pryznacheno-geroya-ukrayiny-general-majora-sergiya-shaptalu/ dostęp: [19.06.2022]
[18] https://web.archive.org/web/20210728210950/https://www.president.gov.ua/documents/3272021-39533 dostęp: [19.06.2022]
[19] https://www.obozrevatel.com/person/kirill-budanov.htm dostęp: [19.06.2022]
[20] https://www.pravda.com.ua/rus/news/2020/08/12/7262644/ dostęp: [19.06.2022]
[21] https://babel.ua/ru/news/56954-ukrainskaya-razvedka-perehvatila-razgovor-sotrudnikov-fsb-oni-iskali-kompromat-na-nachalnika-gur-budanova dostęp: [19.06.2022]
[22] https://novynarnia.com/2021/08/25/zaluzhnyj-shaptala-budanov/ dostęp: [19.06.2022]
[23] https://www.president.gov.ua/documents/2072022-42005 dostęp: [19.06.2022]