W Kambodży ruszył proces Czerwonych Khmerów
- Marek Rutkowski
„Duch” przez cztery lata stał na czele więzienia Tuol Sleng w Phnom Penh, znanego także jako S-21, jest oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości, poważne pogwałcenie konwencji genewskich z 1949 r. oraz o przestępstwa zabójstwa i tortur według kambodżańskiego prawa karnego.
Na proces czekają ponadto czterej inni wysocy funkcjonariusze reżimu Czerwonych Khmerów: główny ideolog, tzw. „brat numer dwa” – Nuon Chea, głowa państwa – Khieu Samphan, minister spraw zagranicznych – Ieng Sary oraz jego żona, minister ds. społecznych – Ieng Thirith. Ich procesy mają rozpocząć się w drugiej połowie roku.
Kaing Guek Eav, nowo nawrócony chrześcijanin, jako jedyny z zatrzymanych przyznał, że wiele z zarzucanych przestępstw miało miejsce w jego więzieniu. Poprosił też ofiary o wybaczenie. Przewiduje się, że jego zeznania pomogą w przeprowadzeniu procesów przeciwko pozostałym oskarżonym.
Trybunał ds. ludobójstwa w Kambodży funkcjonuje na mocy porozumienia między ONZ a Kambodżą z 2003 roku, został powołany w 2006 r. Składa się zarówno z sędziów międzynarodowych jak i kambodżańskich.
Proces rozpoczyna się 30 lat po upadku reżimu Czerwonych Khmerów i 13 lat po pierwszej propozycji powołania trybunału. Jego prace zakłócane były przez ingerencje rządu Kambodży, oskarżenia o korupcję, problemy finansowe i brak zgody między prawnikami z kraju i z zagranicy.
Obecny premier Kambodży Hun Sen, który sam jest dawnym członkiem Czerwonych Khmerów, oskarżany jest o kontrolowanie trybunału poprzez wytyczne dla prokuratorów i sędziów strony kambodżańskiej.
W ostatnim czasie odrzucili oni propozycję prokuratorów międzynarodowych wytoczenia procesów większej liczbie przywódców dawnego reżimu. Spotkało się to z krytyką grup ochrony praw człowieka m.in. Human Rights Watch.
Ultramaoistyczne rządy Czerwonych Khmerów trwały w Kambodży od 1975 do 1979 roku. Szacuje się, że pochłonęły życie 1,7 miliona ludzi. Twórca i główny przywódca ruchu - Pol Pot zmarł w 1998 roku.
Na podstawie: news.bbc.co.uk, straitstimes.com, khmernews.com