Wietnam/ Czternasty szczyt APEC zakończony

• apec
• wietnam

W Hanoi zakończył się szczyt organizacji Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC). Był on okazją do spotkania przywódców gospodarczych dwudziestu jeden krajów regionu. Dwudniowe rozmowy zostały zdominowane przez kwestię powrotu do negocjacji w sprawie liberalizacji światowego handlu, a także próbę wypracowania stanowiska wobec Korei Północnej. W tle doszło do podpisania dwustronnego porozumienia USA i Rosji o przystąpieniu Moskwy do Światowej Organizacji Handlu (WTO).

Jednym z najważniejszych tematów poruszanych przez liderów państw APEC była próba przełamania impasu w rozmowach nad liberalizacją światowego handlu. Załamały się one w lipcu bieżącego roku, kiedy to kraje WTO nie zdołały dojść do porozumienia w sprawie ograniczenia państwowych subsydiów dla rolnictwa, stosowanych głównie przez Unię Europejską i USA. W ten sposób nie udało się stworzyć pozytywnego impulsu w światowym handlu, z którego mogłyby skorzystać państwa rozwijające się.

Przywódcy APEC ogłosili we wspólnym oświadczeniu, iż „są gotowi do przełamania obecnego impasu”. „Każdy z nas zmieni obecne stanowisko w kluczowych obszarach rozmów w ramach Rundy Doha”. To oznacza m.in. większe redukcje wypaczających rynek subsydiów i dopłat eksportowych. Przywódcy zobowiązali się, aby „pozostać osobiście zaangażowanymi” w kontynuowanie negocjacji. „Nie będziemy szczędzić żadnych środków, by przełamać impas oraz osiągnąć ambitny i wyważony rezultat” głosi wspólne oświadczenie.

Temat ten był także poruszany w wystąpieniach polityków. Jeszcze przed przyjazdem do Hanoi prezydent George Bush powiedział, że „tylko prawdziwy dostęp do rynków pozwoli osiągnąć wzrost gospodarczy i założone cele rozwojowe”. Chiński prezydent Hu Jintao podkreślił, że zmniejszanie luk rozwojowych i promowanie powszechnego rozwoju pozostaje głównym wyzwaniem”. Ostrzegł, iż „ekonomiczne nierówności” w regionie pozostaną problemem dopóki rozwinięte kraje nie będą współpracować w promocji technologicznego i finansowego rozwoju. „Niektóre kraje rozwijające się nie uzyskały uczciwego udziału w zysku z ekonomicznej globalizacji” dodał prezydent Hu.

Jednocześnie prezydent Bush wykorzystał szczyt, aby wysondować poparcie dla stworzenia strefy wolnego handlu obejmującej kraje APEC. Miałaby ona pozwolić na standaryzację handlu w regionie, w którym już istnieje wiele porozumień dwustronnych. Jednak komentatorzy zauważają, iż może być to działanie przygotowywane na wypadek fiaska negocjacji nad liberalizacją światowego handlu.

Przywódcy wezwali do pogłębienia współpracy gospodarczej pomiędzy krajami APEC. Rozmawiano również o współpracy antyterrorystycznej, przeciwdziałaniu pandemiom, a także o koordynacji działań związanych z klęskami żywiołowymi.

O ile pierwszy dzień szczytu poświęcony został kwestiom gospodarczym, niedzielę zdominowały sprawy bezpieczeństwa regionalnego. Państwa APEC we wspólnym stanowisku wezwały Koreę Północną, aby poszanowała swoje zobowiązanie do nie rozwijania programu atomowego. „Wyrażamy nasze zaniepokojenie lipcowymi próbami rakietowymi oraz przeprowadzoną w październiku próbną eksplozją jądrową, które stanowią wyraźne zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa oraz osiągnięcia naszego wspólnego celu - Półwyspu Koreańskiego wolnego od broni atomowej” głosi oświadczenie.

Jest ono efektem wyraźnych starań prezydenta Busha, który w serii rozmów z przywódcami krajów zaangażowanych w negocjacje sześciostronne próbował uzyskać poparcie dla egzekwowania rezolucji Narodów Zjednoczonych, a także przyjęcia twardszego stanowiska wobec Korei.

Prezydent Hu powiedział po spotkaniu z amerykańskim przywódcą, iż „należy pozostać przy pokojowym dialogu, cierpliwie i mądrze szukać praktycznych rozwiązań, które pozwolą osiągnąć denuklearyzację Półwyspu w niedługim czasie”. Natomiast południowokoreański prezydent Roh Moo Hyun zapowiedział, że mimo akceptacji celów i zasad amerykańskiej inicjatywy, Korea Południowa nie będzie przechwytywać i przeszukiwać północnokoreańskich statków. Nie wyjaśniono czy Roh zgodzi się, aby w obrębie południowokoreańskich wód terytorialnych czyniły to statki innych państw.

Na marginesie rozmów APEC doszło do podpisania dwustronnego porozumienia USA i Rosji o przystąpieniu Moskwy do WTO. Kończy ono ponad dziesięcioletnie starania Rosji o uzyskanie zgody USA na wejście do tej organizacji. Rosyjski negocjator German Gref powiedział, iż porozumienie podkreśla „powrót Rosji do zasad rynkowych obecnych w światowej gospodarce”. Susan Schwab, przedstawicielka strony amerykańskiej, określiła umowę jako „krok milowy na drodze Rosji ku członkostwu w WTO”. Moskwa musi jeszcze uzyskać wielostronne porozumienie z całą organizacją.

Prezydent Putin, który wielokrotnie podkreślał, iż wejście do WTO jest jednym z głównych celów Rosji, powiedział na spotkaniu z amerykańskim przywódcą, że krok ten „stworzy sprzyjające środowisko dla wszelkiej działalności, nie wyłączając rozwiązywania skomplikowanych problemów międzynarodowych”.

Na podstawie: BBC, China Daily, International Herald Tribune, www.apec.org