Portal Spraw Zagranicznych psz.pl




Portal Spraw Zagranicznych psz.pl

Serwis internetowy, z którego korzystasz, używa plików cookies. Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z serwisu, w celu administrowania serwisem, poprawy jakości świadczonych usług w tym dostosowania treści serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania behawioralnego reklamy (dostosowania treści reklamy do Twoich indywidualnych potrzeb). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do Internetu oraz w Polityce prywatności plików cookies

Akceptuję
Robert Fico znalazł nowego sojusznika w Chinach
Trump uwiódł część Doliny Krzemowej
Kemi Badenoch ma podnieść z kolan Partię Konserwatywną
Odwiedź nasze media społecznościowe

Kalendarz wydarzeń

Poprzedni miesiąc Listopad 2024 Następny miesiąc
P W Ś C Pt S N
week 44 1 2 3
week 45 4 5 6 7 8 9 10
week 46 11 12 13 14 15 16 17
week 47 18 19 20 21 22 23 24
week 48 25 26 27 28 29 30

Strefa wiedzy

zdjecie_aktualnosci
Kemi Badenoch ma podnieść z kolan Partię Kons...
Brytyjska Partia Konserwatywna po raz kolejny wybrała na swojego lidera przedstawiciela mniejszości. Kemi Badenoch ma wygrzebać torysów z kryzysu po największej w ich his...
zdjecie_aktualnosci
Trump uwiódł część Doliny Krzemowej
Elon Musk nie jest jedynym przedstawicielem branży zaawansowanych technologii, który poparł Donalda Trumpa. Kandydat Partii Republikańskiej znalazł w Dolinie Krzemowej ho...
zdjecie_aktualnosci
Litewscy konserwatyści przegrali referendum n...
Związek Ojczyzny przegrał wybory parlamentarne na Litwie, będące swoistym referendum na temat jego polityki. Klęska rządzącej koalicji spowodowała, że konserwatystami nie...
zdjecie_aktualnosci
Wielka Brytania ostrożnie przywraca relacje z...
Wizyta ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii w Chińskiej Republice Ludowej w zasadzie odbyła się po cichu. Zwłaszcza, że w jej trakcie nie zawarto żadnych przełomowych porozumień czy zapowie...
zdjecie_aktualnosci
Irlandzki rząd wydaje przed zbliżającymi się ...
Rząd Irlandii na kilka miesięcy przed wyborami przygotował budżet zakładający zwiększenie wydatków. W ten sposób chce osłabić popularność opozycyjnej lewicy. Gabinet Simona Harrisa przede wszystkim z...
zdjecie_aktualnosci
Bezfrakcyjny, ale partyjny. Kim jest nowy pre...
Pierwszą decyzją Shigeru Ishiby po objęciu stanowiska szefa rządu Japonii było rozpisanie przedterminowych wyborów. Jego Partia Liberalno-Demokratyczna może utracić w nie...
zdjecie_aktualnosci
Tunezyjski prezydent domyka system
Bez społecznych protestów i reakcji międzynarodowych reakcji prezydent Tunezji Kais Saied domknął stworzony przez siebie system. Tunezyjskie społeczeństwo  jest zbyt zmęc...
zdjecie_aktualnosci
Sto gorzkich dni rządu Keira Starmera
Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer nie otrzymał kredytu zaufania od społeczeństwa w czasie pierwszych stu dni rządu. Musiał zmagać się z szeregiem kryzysów, a część z...
zdjecie_aktualnosci
Odszedł gigant szkockiej polityki
Śmierć byłego premiera Szkocji Alexa Salmonda wstrząsnęła Wyspami Brytyjskimi. Chociaż twórca sukcesów Szkockiej Partii Narodowej w ostatnich latach znajdował się na marg...
zdjecie_aktualnosci
Populista zadecyduje o litewskim rządzie
Wynik partii Remigijusa Žemaitaitisa w wyborach parlamentarnych na Litwie zadecyduje o kształcie nowego rządu. Większość pozostałych ugrupowań odmawia współpracy z populi...
zdjecie_aktualnosci
Kto we Włoszech może demonstrować?
Wprowadzone przez rząd Giorgii Meloni zmiany w ustawie o bezpieczeństwie wzbudzają spore kontrowersje. Ograniczenia związane z demonstracjami wprowadzono rzeczywiście z m...
zdjecie_aktualnosci
Brytyjska służba zdrowia potrzebuje reanimacj...
Rząd Wielkiej Brytanii zapowiedział zreformowanie państwowego systemu opieki zdrowotnej, reagując w ten sposób na druzgocący raport na temat jego krytycznego stanu. Popra...

Paweł Lickiewicz: Imperium Rosyjskie kontratakuje


29 kwiecień 2010
A A A

Federacja Rosyjska odnosi serię politycznych zwycięstw na arenie międzynarodowej. Najważniejszymi osiągnięciami są zahamowanie procesu rozszerzania NATO o kraje Wspólnoty Niepodległych Państw oraz odzyskanie wpływów na Ukrainie. Rosja ponadto potwierdziła, że jest w dalszym ciągu najsilniejszym graczem na terenie Azji Centralnej.

Po rozwiązaniu Związku Radzieckiego w 1991 roku pozycja Federacji Rosyjskiej na arenie międzynarodowej uległa wyraźnemu osłabieniu. Związane było to z utożsamianiem rozpadu bloku wschodniego ze zwycięstwem Zachodu w zimnej wojnie. Mimo że nowa Rosja stała się, według prawa międzynarodowego, spadkobiercą ZSRR i w związku z tym otrzymała nie tylko terytorium dawnej Rosyjskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, lecz także armię z nuklearnym arsenałem, placówki dyplomatyczne, miejsce w organizacjach międzynarodowych - np. stałe członkostwo w Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (RB ONZ), to nie zachowała pozycji supermocarstwa. Wpłynęła na to utrata gospodarczych oraz militarnych sojuszy (rozwiązanie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej oraz Układu Warszawskiego), jak i głęboki kryzys ekonomiczny państwa związany z przechodzeniem od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej. Prace nad zmianą wizerunku oraz pozycji międzynarodowej Federacji Rosyjskiej zbiegły się w czasie ze zmianą prezydenta w 2000 roku, kiedy - po rezygnacji ze stanowiska Borysa Jelcyna - p.o. prezydenta został dotychczasowy premier Władimir Putin.

Mimo że proces wzmacniania pozycji Rosji rozpoczął się właśnie w 2000 roku, to owoce wzmożonej pracy nad tym widać było po latach, zaś wymierne efekty były zauważalne za prezydentury następcy Putina - Dmitrija Miedwiediewa. Wcześniej Rosja pozostawała w cieniu Zachodu i próbowała znaleźć swoje miejsce w jednobiegunowym świecie. Przychodziło to Moskwie z trudem i wiązało się z wieloma porażkami w rywalizacji z USA. Główną areną tej rywalizacji stał się obszar Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP), inicjatywy rosyjskiej mającej na celu ratować pozostałości dawnego imperium. WNP nie stała się jednak następcą ZSRR, była natomiast areną walki o wpływy, na której Rosja ponosiła dotkliwe straty.

Porażki polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej

w okresie prezydentury Władimira Putina

Za największe porażki należy uznać tzw. kolorowe rewolucje: obalenie rządów Eduarda Szewardnadzego oraz dojście do władzy prozachodniego Michaiła Saakaszwilego (Gruzja, rewolucja róż w 2003 r.), dojście do władzy Wiktora Juszczenki (Ukraina, pomarańczowa rewolucja w 2004 r.). W 2003 roku nastąpiło również wywrócenie „planu Kozaka”, regulującego, z korzyścią dla Rosji, status separatystycznej republiki Naddniestrza w Mołdawii. Dodatkowo rusza program unijny Polityki Sąsiedztwa, w ramach którego Unia Europejska zwiększa swoją aktywność na terenie WNP. Według elit rosyjskich ingerencja gospodarcza czy militarna w krajach WNP jest nie do zaakceptowania, gdyż uważane są one za wyłączną strefę wpływów Moskwy.

Do kolejnych porażek należy słabość procesów integracyjnych w bliskiej zagranicy (przestrzeni postradzieckiej), czego znamiennym przykładem jest załamanie rosyjsko-białoruskiego procesu integracyjnego. Ponadto Rosja nie zapobiegła powstaniu niepodległego Kosowa oraz rozszerzeniu NATO na wschód.

Rozszerzanie wpływów Zachodu na terytorium WNP oraz nieuznawanie uprzywilejowanej pozycji Rosji doprowadziło do zaostrzenia polityki rosyjskiej i zdecydowanej werbalizacji jej interesów. Prócz zaostrzenia retoryki, Rosja wykonała zdecydowane kroki w obronie swojej pozycji międzynarodowej. Momentem przełomowym był szczyt NATO w Bukareszcie, na któym ustalono, że do końca 2008 roku podjęta zostanie decyzja o zaproszeniu Gruzji i Ukrainy do Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Kontratak Federacji Rosyjskiej

Pierwszym krokiem do uniemożliwienia kolejnego rozszerzenia NATO była wojna w Gruzji. Doprowadzenie do ogłoszenia niepodległości separatystycznych terenów gruzińskich - Abchazji i Osetii Południowej, przekreśla szanse Gruzinów na przyłączenie do Sojuszu. Dodatkowo wojna osłabiła reżim Michaiła Saakaszwilego, który najprawdopodobniej utraci pozycję prezydenta w kolejnych wyborach.

Kwestia rozszerzenia NATO o Gruzję zawsze była związana bezpośrednio z akcesją Ukrainy, toteż działania rosyjskie wkrótce wyeliminowały również taką możliwość. Wybór Wiktora Janukowycza na prezydenta Ukrainy jest zdecydowanie po myśli Moskwie, która nie będzie musiała borykać się z prozachodnim poprzednikiem Wiktorem Juszczenką. Janukowycz nigdy nie ukrywał, że nie widzi przyszłości Ukrainy w NATO, co jest zgodne z przekonaniami większości ukraińskiego społeczeństwa. Rosja jednak poszła o krok dalej i odsunęła możliwość ukraińskiej akcesji na długie dziesięciolecia. Parlamenty Rosji i Ukrainy 27 kwietnia 2001 roku ratyfikowały umowę międzynarodową, która umożliwia stacjonowanie rosyjskiej Flocie Czarnomorskiej w Sewastopolu do 2042 roku. Mimo oficjalnego stanowiska Brukseli, która nie łączy kwestii stacjonowania floty na Krymie, ratyfikowanie umowy całkowicie wyklucza na wiele lat rozszerzenie NATO o Ukrainę.

Rosja, realizując swoje żywotne interesy związane z utrzymywaniem stref wpływu, pokazała, że jest w dalszym ciągu głównym rozgrywającym w Azji Centralnej. Pomimo zaangażowania w regionie Stanów Zjednoczonych oraz Chin, podczas ostatnich niepokojów w Kirgistanie (07.04.2010), które doprowadziły do obalenia prezydenta Kurmanbeka Bakijewa oraz jego rządu, to Rosja była głównym rozgrywającym. Nowo utworzony gabinet tymczasowy Rozy Otumbajewy szukał przede wszystkim poparcia w Moskwie, a nie w innych stolicach. Rosja, mimo że nie brała bezpośredniego udziału w obaleniu reżimu Bakijewa, z aprobatą obserwowała przejmowanie władzy przez opozycję, którą wsparła wkrótce pakietem pomocy humanitarnej w wysokości 20 mln dolarów.

Zmiana rządu w Kirgistanie jest nie na rękę USA, które wynegocjowały z byłym prezydentem Bakijewem możliwość posiadania bazy wojskowej w mieście Manas, która jest kluczowa dla prowadzonych przez Waszyngton działań militarnych w pobliskim Afganistanie. Mimo to Amerykanie pozostali całkowicie bierni w czasie wydarzeń kwietniowych, co może świadczyć o ich słabości, bądź o niezrozumieniu procesów zachodzących w regionie.

Sukcesy Rosji na arenie międzynarodowej nie świadczą o początku tworzenia się nowego supermocarstwa. Skuteczności rosyjskiej polityki zagranicznej w osiąganiu celów geopolitycznych są dowodem na koniec świata jednobiegunowego i absolutnej dominacji USA. Dopełnieniem tego obrazu jest dynamiczny rozwój projektów energetycznych, jako kluczowych dla rosyjskiej gospodarki i budżetu państwa. Budowa gazociągu Nord Stream już się rozpoczęła, a projekt South Stream wydaje się bardziej zaawansowany, niż lansowany przez USA i Unie Europejską Nabucco.