Traktat ten powstał na konferencji międzyrządowej w Maastricht w Holandii w grudniu 1991 roku. Wszedł w życie 1 listopada 1993 roku. Stanowi obok Jednolitego Aktu Europejskiego najpoważniejszą zmianę postanowień traktatów założycielskich Wspólnot Europejskich. Zgodnie z Traktatem z Maastricht, Europejska Wspólnota Gospodarcza zmieniła nazwę na Wspólnotę Europejską. Zdefiniowana została Unia Gospodarcza i Walutowa wraz z instytucjonalnymi i prawnymi środkami dochodzenia do niej. Współpraca państw członkowskich na polu polityki zagranicznej została zawarta we Wspólnej Polityce Zagranicznej i Bezpieczeństwa (tzw. II Filar Unii Europejskiej). Ponadto Traktat z Maastricht wzmocnił uprawnienia Parlamentu Europejskiego. Poszerzono zakres współpracy Wspólnot w ramach wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Wprowadzono do priorytetów Wspólnot nowe sektory (sieci transeuropejskie, edukacja, szkolenia zawodowe, ochronę zdrowia i środowiska naturalnego). Traktat z Maastricht składa się z siedmiu Tytułów: I Postanowienia ogólne; II Postanowienia zmieniające Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej w celu ustanowienia Wspólnoty Europejskiej, III Postanowienia zmieniające Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, IV Postanowienia zmieniające Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, V Postanowienia dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, VI Postanowienia dotyczące współpracy w ramach wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, VII Postanowienia końcowe. Zaznaczono też z góry etapy dalszego reformowania traktatów w przyszłości (Traktat Amsterdamski).